Merijn Tinga’s strijd tegen plastic soup
Surfplanken in alle soorten en maten begeleiden hem op zijn levensweg. Merijn Tinga (1972) is bioloog, multidisciplinair kunstenaar en bekend als de ‘Plastic Soup Surfer’. Zo bouwde hij om aandacht te krijgen voor het plastic zwerfafval in zee, een surfboard van plastic flesjes waarmee hij in negen uur van Scheveningen naar Engeland kitesurfte. Zijn uiteindelijke streven is anderen te inspireren: “Leef je overtuigingen na, kijk verder dan geld en ga doen wat je belangrijk vindt.”
Tekst: Arianne Collee
Beeld: Michiel Wijnbergh
“Er komt jaarlijks negen miljard kilo plastic afval in zee terecht en daar gaan elk jaar een miljoen zeevogels en 100.000 zoogdieren aan dood. Er moet dus iets gebeuren. Ik wil bewustzijn creëren. De zee is de enige wildernis die we nog in Nederland hebben. In februari heb ik een petitie aan de Tweede Kamer aangeboden, in de hoop dat de politiek zorgt dat er statiegeld op Petflesjes komt en er daardoor 80 tot 95 procent minder Petflesjes als zwerfvuil in het milieu belanden weggegooid worden. Zoals het ernaar uitziet, gaat dat statiegeld er komen.”
Merijn werd geboren in Leeuwarden, maar bracht zijn jeugd tot aan de middelbare school in Afrika (Lesotho, Tanzania) en Curaçao door. Zijn vader leerde hem surfen toen hij acht jaar was. “Ik woonde samen met mijn moeder, mijn vader – die ontwikkelingsarts was – en mijn broertje op Curaçao in een huis aan het water. Ik werd daar blijkbaar zo door aangetrokken dat ik soms voor schooltijd – met mijn schooltas al op mijn rug – nog even het water op ging met de surfplank.” Surfen heeft nog altijd een centrale plek in het leven van Merijn. Maar, anders dan vroeger, zet hij zijn sport nu in als kunst ten behoeve van een maatschappelijk doel: “Ik beschouw de ‘Plastic Soup Surfer’ als een alter ego, het board als een kunstwerk en de expedities die mijn alter ego maakt ‘performance art’. Mijn boodschap is eenvoudig en roept op tot actie.”
Keerpunt
Mocht je denken dat Merijn zijn doelen altijd scherp voor ogen had, dan heb je het mis. Tot zijn 28e maakte hij vooral negatieve keuzes: “Ik ging biologie studeren omdat dit een van de twee studies was die overbleef na het afstrepen van wat ik niet wilde.” Reislustig als Merijn was, ging hij geen maritieme biologie – zijn voorkeursspecialisatie – doen, omdat die faculteit vlakbij zijn ouderlijk huis in Haren was. Hij toog naar Leiden omdat ‘ie dan toch dicht bij de zee kon zijn.
Na zijn studie afgerond te hebben, ging Merijn op zijn 25ste met groot enthousiasme aan de slag als leraar biologie. Binnen korte tijd werd hij sectiehoofd: “Wat ik ook doe, ik ga er altijd voor. Maar ik had het snel weer gezien. Ik had steeds minder te ontwikkelen in het omgaan met de groepen. Toen heb ik mijn vaste baan opgezegd. Ik was 28 jaar en besloot een half jaar op het strand te gaan zitten en veel te surfen! Het kitesurfen was net in opkomst en ik ben met een kitesurfboard naar Marokko gefietst – fietsen was het goedkoopst. Ik gaf al mijn zekerheden op: mijn baan, vriendin, mijn huis. En hoopte dat ik bij terugkomst zou weten wat ik wilde met mijn leven.”
Merijn werd tijdens zijn reis naar eigen zeggen ‘een halve zwerver’: “Die tocht maakte me naakt, die trok alle ballast van me af. Het was zwaar, maar ik vond elke keer weer een manier om mezelf te motiveren. Zo fietste ik dagenlang door de regen in Noord-Spanje. Soms zat ik, na een nacht in een natte slaapzak met klamme kleren aan, huilend op de fiets. Maar de omstandigheden braken me niet. Ik zette door en bereikte mijn doel.”
Vertrouwen
Het was Merijns eerste bewuste positieve keuze in zijn leven: “Ik werd deze keer niet geleid door wat er van me verwacht werd. Die reis gaf me het vertrouwen gegeven dat ik zonder zekerheden toch verder kan. Sindsdien leef ik mijn overtuigingen na. In Marokko besloot ik kunstenaar te worden.” Bij terugkomst gaat Merijn musiceren en schilderen. In 2003 start hij – samen met een vriend – een project waarin ze ’s nachts de kilometerpalen op het strand tot sculpturen transformeren. De zee blijft trekken… En als hij in 2009 na het overlijden van zijn vader zijn zeilschip erft, besluit hij vijf maanden te gaan zeilen, wat hij combineert met een kunstproject: “Er hing een camera in de mast. Per dag maakte ik zes foto’s. Zo konden anderen onze tocht volgen.”
De aanleiding voor deze tocht was zijn vaders droom om rond Engeland te varen: “Mijn vader had bedacht om na zijn zestigste minder te gaan werken en meer te gaan zeilen. Ik heb die zeiltocht allereerst als eerbetoon aan mijn vader gemaakt. Met vrouw en dochter van twee jaar. Onderweg kwamen we mensen tegen met schepen van een half miljoen die het fantastisch vonden dat we er zomaar vijf maanden tussenuit gingen. Maar het is gewoon een kwestie van doen.” Het resultaat van deze expeditie – opnieuw een fysieke uitdaging, net als het fietsen naar Marokko – was dat Merijn afscheid nam van de kunst om de kunst: “Ik besloot mijn stem te richten op maatschappelijke onderwerpen. Wat moet ik tegen mijn dochter zeggen als ze straks op haar 18e vraagt wat mijn bijdrage aan mijn omgeving was geweest?”
Inspiratiebron
Merijns drive en passie herleidt hij tot het gezin waarin hij is opgegroeid: “Er werd bij ons thuis altijd gewerkt. Mijn ouders waren idealisten. Ze leerden me dat er meer is dan jijzelf en dat je voor je omgeving moet zorgen. Mijn vader had zijn idealen hoog in het vaandel staan. Hij koos niet voor een comfortabel bestaan als arts, maar gaf zijn leven aan een klein ziekenhuis in Afrika. Hij zag het als zijn plicht om iets voor anderen te doen en was oprecht blij dat hij belasting mocht betalen. Mijn vader was op een goede manier een gepassioneerd mens. Ik heb meegekregen dat het uitmaakt wat je doet. Ik leidde als leraar met een vaste baan een comfortabel leven, maar niet gelukkig. Wij wonen nu in een klein oud huisje, maar als je met je gezin op tien vierkante meter op een schip heb gewoond, ontdek je hoe weinig je eigenlijk nodig hebt.”
Alles komt samen
In de Plastic Soup Server Campagne in 2014, kwamen de verschillende rode draden in Merijns leven samen: zijn surfsport en liefde voor de zee, zijn biologie-achtergrond, kunstenaarschap en maatschappelijke focus. Door het succes ervan en het gevoel op deze manier het verschil te kunnen maken, staan vanaf dat moment meer van Merijns projecten in het teken van de plastic soep in zee. Hij maakte met zijn vrouw, dochter van inmiddels zeven jaar en zoon van vier, in 2015 opnieuw een lange zeiltocht naar Helsinki. Als ‘de Plastic Jagers’ verzamelden ze onderweg plastic en maakten educatieve vlogs voor basisscholen.
Het ‘ondernemen’ wordt steeds belangrijker in zijn werk: “Als kunstenaar wil ik de beschouwer prikkelen om tot een gedachte of oordeel te komen. In mijn laatste projecten laat ik de beschouwer niet meer vrij. Ik heb geleerd om mijn overtuiging en doel heel concreet te maken. En dat is nodig, want het is David tegen Goliath. Met mijn surfboard als wapen moet ik het opnemen tegen frisdrankmaatschappijen.”
Verleiden
Merijns nieuwste project is volop gaande. Op 1 juni is hij vertrokken en supt hij de Rijn af, van de bron tot aan de monding, 1400 km in vier weken. Het high-tech-board waarmee hij zich verplaatst is deze keer ontwikkeld door de TU Delft. Onderweg probeert hij het plastic afval dat hij tegenkomt te herleiden tot de producent ervan. Die zal hij via een deurwaarder met een exploot in zijn hand, aanspreken. “Zo dwing ik topmensen om het probleem serieus te nemen. We moeten af van die lineaire manier van produceren en naar een circulaire economie. Producenten moeten verantwoordelijkheid nemen en consumenten via statiegeld ‘verleiden’ om plastic spul terug te brengen.”
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in AM06, juni 2017.
PLASTIC JAGERS | VRAGEN NOORDWIJKSE SCHOOL |
Plastic Jager Jildou beantwoord vragen van een Noordwijkse school zoals;
Hoeveel plastic heb je al gevonden?
Heb je al vastgezeten in de plastic soep?
Heb je al dieren geholpen die vastzaten in het plastic?
In 2015 zeilde Merijn TInga | de Plastic Soup Surfer | 5 maanden met zijn gezin rond de Baltische Zee voor het op educatie gerichte ‘ Plastic Jagers’ waarin zijn 8 jarige dochter Jildou vlogs opnam over plastic vervuiling en waarin zij oa vragen beantwoordde over bv beach cleanups, de plastic soup en microplastics.
CV & Biografie – Drs. Merijn Tinga
Biografie
CV: zie voor 2016 tot heden PlasticSoupSurfer.org |
|
2015
|
|
2014
|
|
2013
|
|
2012
|
|
2011
|
|
| Individueel | Kunst Uitschot Team (Samenstelling 2007-2010: Tinga, Haasnoot, Bouter, Verhulst, Flach) |
2010
|
|
2009
|
|
2008
|
|
2007
|
|
2006
|
Kunst Uitschot Team (samenstelling 2005-2007: Tinga, Haasnoot)
|
2005-2002
|
2005
|
—
|
|
Publicaties
update tm 2014 – vanaf dan publicaties meest ‘Plastic Soup Surfer’ gerelateerd.
TV / video
ANP: 7 okt 2014 – Aanbieden Plastic Cap Man aan Kamercommissie met Stichting de Noordzee.
Plastic Soup Surfer: RTL Hart van Nederland, Unity TV, Leidsch Dagblad TV, Telegraaf TV -zie www.plasticsoupsurfer.nl
Prokwadraat: multimedia project rond beeldende kunst in de openbare ruimte in Leiden – ‘de Rembank’
Leids dagblad TV: 20 dec 2013: Op=Op!2 – spuitsneeuw op leegstaande winkeletalages
Unity TV & IloveLeiden TV: Nieuws Item 18 jan 2013 – ‘de Luisterhelm’ Leiden
Unity TV : Nieuws Item 26 nov 2012 – ‘sinterklaas speurtocht’ Leiden
Leidsch dagblad TV : Nieuws Item 28 aug 2012 – ‘Reuzenwiel voor 3oktober optocht ‘ Leiden
Leidsch dagblad TV : Nieuws Item 2 dec 2011 – ‘Raamprostitutie in de Breestraat ‘ Leiden
Leidsch dagblad TV : Nieuws Item 22 juli 2011 – ‘schemerbruggen’ Leiden
Unity TV: 10 juli 2011 – ‘Werfpop Art performance’ Leiden
TV West: Nieuws Item 2 mei 2011 – ‘Plaatsing Trafficosaurus rotonde LUMC’ Leiden
TV West: Nieuws Item 14 april 2011 – ‘mislukte plaatsing Trafficosaurus Leiderdorp’
TV West: Nieuws Item 7 oktober 2008 – ‘Afgezaagd hoofd Venus gevonden’ Leiden
TV West: Nieuws Item 24 september 2008 – ‘E-mail daders hoofd Venus’ Leiden
TV West: Nieuws Item 23 september ’08 – ‘afgezaagd hoofd Venus’ Leiden
TV Omroep Flevoland: Nieuws Item 8 september ’08 – ‘Nieuw Verleden’ veldoven Tinga in Knarbos Flevoland
TV Tubantia: Nieuws Item 18 oktober ’07 – ‘oMoKo Tempel’ Diepenheim
RTV Noord Holland nieuws item 24 december ’06 (Plaatsing ‘alternatieve rookpaal’ op station Haarlem)
TV west nieuws item 25 augustus ’06 (Herplaatsing en officiele onthulling ‘Venus van Leiden’)
TV west nieuws item 26 januari ’06 (Afdruk hand Minister Pechtold atelier)
TV west ‘het leukste van west’ 28 december ’05 (compilatie terugblik 2005 ‘Pisbakboom’)
TV west nieuws item 18 juli ’05 (gemeente besluit ‘Rembank’)
TV west nieuws item 14 juli ’05 (plaatsing ‘Rembank’)
TV west nieuws item mei ’05 (‘Pisbakboom’)
TV west nieuws item 13-5-’04 (Zaccharias & Zaccharias illegale beelden)
‘www.sneaksperview.nl’: Item Reportage van festival “Jongeren en kunst” – December 2006 in de Waag te Leiden.
‘www.kanaal7.com’: Item ‘Met Hart & Ziel’ Februari 2006.
Radio
Item 03-11-12 Sleutelstad FM ‘Luisterhelm fundraising’
Item 26-09-12 Sleutelstad FM ‘Lantaarnpaal schaduwen Stadhuisplein’
Item 03-12-11 Radiowest ‘Raamprostitutie in de Breestraat’
Item 10-7-11 Radio Unity fm ‘werfpop art perfomance’
Item 28-5-11 Radio Unity fm ‘Trafficosaurus plaatsing’
Item 25-2-11 Radio Unity fm ‘expositie galerie de Pieter’
Item 8-10-08 Radio Holland Centraal Reportage ‘hoofd venus van Leiden gevonden’
Item 24-09-08 Radio Holland Centraal Reportage ‘afgezaagd hoofd venus van Leiden’
Item 14-02-08 Radio Holland Centraal Reportage ‘Marecollege’
Item 24-12-06 Radio Noord Holland Reportage ‘Plaatsing Aternatieve rookpaal’
Item 2-10-06 Holland Centraal ‘drie oktober uitzending’ commentaar festiviteiten
Item 25-08-06 Radio West ‘nieuws overzicht’ reportage (herplaatsing ‘Venus’)
Item 24-08-06 Holland Centraal ‘nieuws’ radio interview (herplaatsing ‘Venus’)
Item 20-03-06 Holland Centraal ‘stud-radio’ (studio interview)
Item 4-03-06 Holland Centraal ‘weerslag’ (aanstaande onthulling ‘Icarus’)
Item 26-01-06 Radio West (bezoek Minister Pechtold atelier)
Item 26-01-06 Holland Centraal (bezoek Minister Pechtold atelier)
Item 12-12-’05 Radio West ‘de dag van'(bezoek burgemeester atelier)
Item 20-07-’05 Holland Centraal (besluit gemeente ‘Rembank’)
Item 16-07-’05 Holland Centraal (live hakken ‘Rembank’)
Item 14-7-’05 Radio West (live plaatsen ‘Rembank’)
Item 30-4-’05 Holland Centraal (live hakken ‘Pisbakboom’)
Item 20-06-’04 Holland Centraal studio Interview met drie ‘Zaccharias-sen’ (illegale beelden)
Item 15-05-’04 Holland Centraal studio interview Zaccharias (illegale beelden)
Kranten berichten
Leidsch Dagblad, Volkskrant, NRC, Haagsche Courant, Leids Nieuwsblad, Witte Weekblad, Het op Zondag…
Interviews
mrt 2014 ‘Hakketak’- Interview Francien Verbiest.
nov 2012 ‘Leids Nieuwsblad – Interview ‘Luisterhelm’.
okt 2012 ‘Leidsch Dagblad – Interview ‘Luisterhelm’.
juni 2012 ‘Leidsch Dagblad – Interview ‘De spanten verzaagd’.
februari 2012 ‘Eigen huis en interieur’ – Item ‘Bermkunst’
oktober 2011 ‘de Leidse Stijl’ – Item ‘verrassen in de openbare ruimte’
augustus 2011 ‘NRC’ – achterpagina ‘Trafficosaurus’
september 2008 ‘Het op Zondag’ – Item ‘overzicht werk Uitschot’ (Regionaal)
oktober 2007 ‘Leidsch Dagblad’ – Item ‘vermoedelijke Rembrandt’ (Regionaal ochtendblad)
september 2006 ‘Leidsch Dagblad’ – Item ‘Scheltema debat’ (Regionaal ochtendblad)
juni 2006 ‘kM’ – nr. 58 / portret artikel (Landelijk vakblad voor kunstenaars)
juni 2006 ‘Leidsch Dagblad’ – Item ‘Uit & Thuis’ (Regionaal ochtendblad)
maart 2006 ‘Het op Zondag’ – Item ‘Het compliment van Aad’ (Regionaal)
januari 2006 ‘Leids Nieuwsblad’ – Item ‘Terugblik op 2005’ (Regionaal)
mei 2005 ‘Bionieuws’ – ‘biologie & kunst’ (Landelijk vakblad voor biologen)
juni 2005 ‘Leids Nieuwsblad’ – Voorpagina (Regionaal)
juli 2005 ‘Leidsch Dagblad’ – ‘Het zaterdag interview’ (Regionaal ochtendblad)
Presentaties
17 mrt 2014 – Groenlinks Leiden – thema ‘verander de stad’ tesamen met architect P. Colly en stedenbouwkundige D. van Peijpe
14 augustus 2011 – DWARS Leiden – thema ‘cultuur & bezuinigingen’
3 maart 2007 – Museumnacht Rotterdam in museum Boijmans van Beuningen.
Presentatie van overzicht van eigen werk (Pecha Kucha) in Museum Boijmans van Beuningen tijdens Museumnacht Rotterdam.
23 augustus 2006 – Rap Architectuur Forum in Rap Architectuur centrum Leiden.
Een discussie naar aanleiding van de tentoonstelling en de publicatie “Parels op het dak”. In het forum een architect (van Swieten), een lid vh ARK (Kingsma) en K.U.T.-er Haasnoot.
26 april 2006 – Pecha Kucha Night in museum Boijmans van Beuningen Rotterdam.
Uit Japan overgewaaide presentatievorm voor designers, architekten en kunstenaars.
